W XXI wieku szereg ogólnoświatowych trendów, by wymienić tu chociażby globalizację, współzależność gospodarczą czy nasilającą się konkurencję, implikuje dla państw narodowych wyzwania, którym nie są i nie będą w stanie samodzielnie sprostać. Stąd niezwykle istotnym zjawiskiem w relacjach międzynarodowych, acz o nieco odmiennym charakterze, są procesy integracji europejskiej. Ma to miejsce za sprawą wpływu, jaki wywierają wspomniane procesy na kształt społecznogospodarczy jednoczącej się Europy, ale także na polityczny aspekt stosunków międzynarodowych. Unia Europejska jest, z całą pewnością, swego rodzaju fenomenem w skali światowej – jest organizacją, która wraz z postępem integracji państw członkowskich coraz bardziej przypomina sposobem działania, ale także swą strukturą, państwo federalne. Jest to niejako „żywy organizm”, ciągle rozwijający się, który jako jedyny na świecie ma, wobec swoich członków, do dyspozycji tak szerokie uprawnienia oraz, co równie istotne, dysponuje znaczącym budżetem. Jako niezwykle interesujące przedstawiają się więc wszelkie zjawiska związane z wewnętrznymi procesami decyzyjnymi tej organizacji oraz sferami, w których może ona podejmować swoje działania. W miarę bowiem, jak zmienia się jej otoczenie społeczne, polityczne, a przede wszystkim gospodarcze, Unia nie tylko dojrzewa do nowych wyzwań, ale i podejmuje je. Gdy sytuacja wewnątrz struktur europejskich, jak i poza jej granicami ulega(ła) niekorzystnym przeobrażeniom, Wspólnoty i jej pola aktywności również się przekształca(ły). Same państwa członkowskie również musiały dojrzeć do tego, by dokonać transferu części swoich – dotąd suwerennych – uprawnień na rzecz organizacji ponadnarodowej i prowadzić niektóre polityki w oparciu o wspólne zasady. Jako przykład służy tutaj właśnie polityka rozwoju regionalnego, która, mimo iż jej początki były trudne, w chwili obecnej jest jedną z najważniejszych polityk wspólnotowych.