Stosunki wyznaniowe, obejmujące w sumie bardzo wiele, bardzo rozmaitych elementów, m.in. indywidualną wolność sumienia i wyznania, instytucjonalne relacje między państwem a związkami konfesyjnymi czy wreszcie znacznie szerszy i pojemniejszy projekt światopoglądowego zaangażowania się państwa podług wzorca państwa wyznaniowego, neutralnego albo ideokratycznego to z pewnością stały punkt w refleksji nad państwem i polityką tout court. Od zawsze przecież państwo zajmowało jakieś stanowisko względem kwestii wyznaniowych, przy czym zawsze, a w każdym razie prawie zawsze, stanowisko to wywoływało polityczne reperkusje. Przyjęcie albo modelu państwa wyznaniowego, w którym sacrum i profanum stykają się ze sobą zgodnie ze starą ideą sojuszu tronu z ołtarzem, albo alternatywnego modelu państwa świeckiego, w którym istnieje wyraźna linia demarkacyjna między państwem a kościołem wywołuje – ze zrozumiałych powodów – spory i polemiki.