Typowe i nietypowe wzorce mobilizacji
młodych wyborców we współczesnej Polsce
1
Instytut Socjologii,
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Data publikacji: 02-12-2025
Studia Politologiczne 2025;78
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Młodzi ludzie – także w wielu ustabilizowanych demokracjach – partycypują
w wyborach stosunkowo rzadziej niż reprezentanci starszych kohort wiekowych. Taki
schemat dobrze opisywał wzorce mobilizacji młodych polskich wyborców (18–29 lat)
w trzeciej dekadzie demokratyzacji, jednak traci swą moc wyjaśniającą ich zachowania
wyborcze w okresie od 2020 (wybory prezydenckie) do 2023 (wybory parlamentarne)
roku. W tym czasie znacząco zniwelowali oni różnicę w poziomie frekwencji do grupy
30-latków, jak również uzyskali pewną przewagę w tym względzie nad grupą wyborców
najstarszych (60 lat i więcej). W artykule uporządkowano teoretyczne ustalenia
dotyczące uwarunkowań aktywności wyborczej oraz dokonano precyzyjnego opisu cech
charakterystycznych „typowego” i „nietypowego” wzorca mobilizacji młodych wyborców
w Polsce w latach 2014–2024.
INFORMACJE O RECENZOWANIU
Sprawdzono w systemie antyplagiatowym
REFERENCJE (47)
1.
Aldrich J. H., Montgomery J. M., Wood W., Turnout as a Habit, «Political Behavior» 2011, vol. 33(4).
2.
Amnå E., Ekman J., Standby Citizens: Diverse Faces of Political Passivity, «European Political Science Review» 2014, vol. 6(2).
3.
Cammaerts B., Bruter M., Banaji S., Harrison S., Anstead N., Youth Participation in Democratic Life Stories of Hope and Disillusion, Basingstoke 2016.
4.
Carvalho B. P., Custódio C., Geys B., Mendes D., Peralta S., Information, perceptions, and electoral behaviour of young voters: A randomised controlled experiment, «Electoral Studies» 2023, vol. 84.
6.
Dalton R. J., The Good Citizen: How a Younger Generation Is Reshaping American Politics. Revised Edition, Washington 2009.
7.
Damsbo-Svendsen S., Hansen K. M., When the election rains out and how bad weather excludes marginal voters from turning out, «Electoral Studies» 2023, vol. 84.
8.
Dinas E., The Formation of Voting Habits, «Journal of Elections, Public Opinion and Parties» 2012, vol. 22(4).
9.
Flanagan C. A., Levine P., Civic Engagement and the Transition to Adulthood, «Future Child» 2010, vol. 20(1).
10.
Flanagan C. A., Teenage Citizens: The Political Theories of the Young, Cambridge 2013.
11.
Franklin M. N., Voter Turnout and the Dynamics of Electoral Competition in Established Democracies since 1945, New York 2004.
12.
García-Albacete G. M., Lorente J., Has the Great Recession Shaped a Crisis Generation of Critical Citizens? Evidence from Southern Europe, «South European Society and Politics» 2021, vol. 26(2).
13.
García-Albacete G. M., Young People’s Political Participation in Western Europe: Continuity or Generational Change?, Basingstoke 2014.
14.
Gauthier A. H., Becoming a Young Adult: An International Perspective on the Transitions to Adulthood, «European Journal of Population» 2007, vol. 23(3–4).
15.
Giugni M., Grasso M., Words Are Stones: How Elite Discourse Deters the Political Participation of Young People, «Journal of Youth Studies» 2025.
16.
Giugni M., Grasso M., Youth and Politics in Times of Increasing Inequalities, New York 2021.
17.
Grasso M. T., Farrall S., Gray E., Hay C., Jennings W., Socialization and Generational Political Trajectories: An Age, Period and Cohort Analysis of Political Participation in Britain, «Journal of Elections, Public Opinion and Parties» 2018, vol. 29(2).
18.
Henn M., Weinstein M., Forrest S., Uninterested Youth? Young People’s Attitudes towards Party Politics in Britain, «Political Studies» 2005, vol. 53(3).
19.
Henn M., Weinstein M., Wring D., A Generation Apart? Youth and Political Participation in Britain, «British Journal of Politics and International Relations» 2002, vol. 4(2).
20.
Hensby A., Participation and Non-participation in Student Activism: Paths and Barriers to Mobilising Young People for Political Action, London 2017.
21.
Hooghe M., Dejaeghere Y., Does the “Monitorial Citizen” Exist? An Empirical Investigation Into the Occurrence of Postmodern Forms of Citizenship in the Nordic Countries, «Scandinavian Political Studies» 2007, vol. 30(2).
22.
Kwiecińska-Zdrenka M., Pokolenie (nie)obecne. Uwarunkowania i procesy obywatelskiej aktywności i bierności młodych dorosłych, Warszawa 2022.
23.
Levinson D. J., Gooden W. E., The Life Cycle, [w:] H. I. Kaplan, B. Sadock (red.), Comprehensive Textbook of Psychiatry, Baltimore 1995.
25.
Marzęcki R., Ageism, [w:] M. Sardoč (red.), Encyclopedia of Diversity, Cham 2024.
26.
Marzęcki R., Pierwsze pokolenia wolności. Uwarunkowania i wzory partycypacji w sferze publicznej polskich i ukraińskich studentów, Warszawa 2020.
27.
Marzęcki R., Was It a “Youthquake”? The Increase in Electoral and Political Participation of Polish Youth during the COVID-19 Pandemic, [w:] M. Musiał-Karg, I. Kapsa (red.), Elections in Times of a Pandemic – Dilemmas and Challenges. Experiences of the European Countries, Leiden 2024.
29.
Offe C., Kapitalizm jako projekt demokratyczny? Teoria demokracji w obliczu potrójnego przejścia w Europie Środkowowschodniej, «Studia Socjologiczne» 1992, vol. 3–4.
30.
Paschou M., Durán Mogollón L. A., A Comparative Analysis of the Motivations of Youth Political Participation across Different Types of Activism, «Government and Opposition» 2024, vol. 59(3).
31.
Phelps E., Understanding Electoral Turnout Among British Young People: A Review of the Literature, «Parliamentary Affairs» 2012, vol. 65(1).
32.
Pickard S., Politics, Protest and Young People. Political Participation and Dissent in Britain in the 21st Century, London 2018.
33.
Plutzer E., Becoming a Habitual Voter: Inertia, Resources, and Growth in Young Adulthood, «The American Political Science Review» 2002, vol. 96(1).
34.
Putnam R. D., Bowling Alone. The Collapse and Revival of American Community, New York2000.
35.
Quintelier E., Differences in Political Participation Between Young and Old People, «Contemporary Politics» 2007, vol. 13(2).
36.
Savić-Bojanić M., “Standby Youth”? Informal Youth Political Participation in Bosnia and Herzegovina during the COVID-19 Pandemic, «Communist and Post-Communist Studies» 2023, vol. 56(4).
37.
Schlozman K. L., Verba S., Brady H. E., The Unheavenly Chorus. Unequal Political Voice and the Broken Promise of American Democracy, Princeton 2012.
39.
Sloam J., Henn M., Youthquake 2017. The Rise of Young Cosmopolitans in Britain, Basingstoke 2019.
40.
Sloam J., Rebooting Democracy: Youth Participation in Politics in the UK, «Parliamentary Affairs» 2007, vol. 60(4).
42.
Szafraniec K., Wernerowicz M., Obecność młodych w sferze publicznej, [w:] K. Szafraniec, J. Domalewski, K. Wasielewski, P. Szymborski, M. Wernerowicz (red.), Zmiana warty, Warszawa 2017.
43.
Verba S., Nie N. H., Kim J.-O., Participation and Political Equality: A Seven-Nation Comparison, New York 1978.
44.
Wasburn P. C., Adkins Covert T. J., Making Citizens: Political Socialization Research and Beyond, New York 2017.
47.
Zukin C., Keeter S., Andolina M., Jenkins K., Delli Carpini M. X., A New Engagement? Political Participation, Civic Life, and the Changing American Citizen, New York 2006.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| ISSN: | 1640-8888 |
Czasopismo naukowe «Studia Politologiczne» uzyskało dofinansowanie z Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach programu „Rozwój Czasopism Naukowych” (projekt numer RCN/SN/0713/2021/1). Wysokość otrzymanego dofinansowania wynosi 79 607 zł. Celem projektu jest realizacja działań zmierzających do podniesienia poziomu praktyk wydawniczych i edytorskich, zwiększenia wpływu Czasopisma na rozwój nauki oraz dalszego zwiększania prestiżu Czasopisma w międzynarodowym obiegu naukowym. Okres realizacji projektu wynosi 24 miesiące.
© 2006-2025 Journal hosting platform by Bentus
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
