Funkcjonariusze Policji Państwowej
i Policji Polskiej w powojennej rzeczywistości
– uwagi syntetyzujące
1
kierownik Katedry Bezpieczeństwa
i Porządku Publicznego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu
Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
Data publikacji: 16-12-2019
Studia Politologiczne 2019;51
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Losy funkcjonariuszy przedwojennego aparatu policyjnego w powojennej Polsce
mogły stać się przedmiotem żywszego zainteresowania dopiero po transformacji
ustrojowej, kiedy problemy dotąd pomijane zarówno w historiografii jak
i publicystyce przestały być „owocem zakazanym”. Badania te dowiodły trudnej
sytuacji tej grupy zawodowej, która podlegała różnorodnym represjom, związanym
m.in. z pozbawianiem ich praw nabytych. W artykule dokonano reasumpcji
dotychczasowych ustaleń w tym zakresie, doprecyzowując sytuację emerytowanych,
jak i czynnych zawodowo funkcjonariuszy Policji Państwowej i Policji Polskiej
w powojennej rzeczywistości. Podstawą tej analizy były zarówno rozwiązania
prawne skierowane wobec byłych policjantów, jak również praktyka związana z ich
funkcjonowaniem w życiu publicznym.
INFORMACJE O RECENZOWANIU
Sprawdzono w systemie antyplagiatowym
REFERENCJE (30)
1.
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 15 sierpnia 1944 r. o rozwiązaniu policji państwowej (tzw. granatowej policji), Dz. U. z 1944 r., Nr 2, poz. 6.
2.
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego, Dz. U. z 1944 r., Nr 4, poz. 16.
3.
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 7 października 1944 r. o Milicji Obywatelskiej, Dz. U. z 1944 r., Nr 7, poz. 33.
4.
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 27 grudnia 1944 r. o tymczasowym unormowaniu stosunku służbowego i zaszeregowania funkcjonariuszów państwowych, Dz. U. z 1944 r., Nr 16, poz. 89.
5.
Dekret z 29 września 1945 r. o zmianie ustawy z dnia 11 grudnia 1923 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy państwowych i zawodowych wojskowych, Dz. U. z 1945 r., Nr 44, poz. 248.
6.
Dekret z dnia 22 stycznia 1946 r. o odpowiedzialności za klęskę wrześniową i faszyzację życia państwowego, Dz. U. z 1946 r., Nr 5, poz. 46.
7.
Dekret z dnia 14 maja 1946 r. o tymczasowym unormowaniu stosunku służbowego funkcjonariuszów państwowych, Dz. U. z 1946 r., Nr 22, poz. 139.
8.
Dekret z dnia 10 grudnia 1946 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszów państwowych i zawodowych wojskowych, Dz. U. z 1947 r., Nr 2, poz. 2.
9.
Dekret z dnia 22 października 1947 r. o dopuszczalności rehabilitacji osób, które były zatrudnione w policji państwowej (tzw. granatowej) i straży więziennej w czasie okupacji niemieckiej, Dz. U. z 1947 r., Nr 65, poz. 385.
10.
Dekret z dnia 18 marca 1954 r. o zmianie właściwości w zakresie weryfikacji praw emerytalnych, Dz. U. z 1954, Nr 12, poz. 41.
11.
Dekret z dnia 25 czerwca 1954 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, Dz. U. z 1954 r., Nr 30, poz. 116.
13.
Instrukcja z 4 września 1954 r. ministra pracy i opieki społecznej w sprawie weryfikacji praw emerytalnych, Archiwum Urzędu Ochrony Państwa, Akta normatywne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego z 1954 r., k. 135–137.
14.
Jabłoński T., Pułkownik Jan Płotnicki – pierwszy komendant Centrum Wyszkolenia Milicji Obywatelskiej w Słupsku [w:] J. Tuliszek (opr.), Szkolnictwo policyjne w latach 1918–1954, Słupsk 1995.
15.
Kunert A.K. (red.), Rzeczpospolita Polska czasu wojny. Dziennik Ustaw RP i Monitor Polski 1939–1945, Warszawa 1995.
16.
Litwiński R., Komisja rehabilitacyjno-kwalifikacyjna dla byłych policjantów (1945–1952), „Dzieje Najnowsze” 2004, nr 1.
17.
Machura Z., Centrum Wyszkolenia MO w latach 1945–1947, [w:] J. Tuliszek (opr.), Szkolnictwo policyjne w latach 1918–1954, Słupsk 1995.
18.
Majer P., Losy funkcjonariuszy Policji Państwowej w pierwszych latach powojennych w Polsce [w:] P. Majer, A. Misiuk (red.), Losy policjantów polskich po 1 września 1939 r. Studia i materiały, Szczytno 1996.
19.
Majer P., Próby wyjaśnienia zbrodni – droga do prawdy [w:] Z. Smolarek, A. Borkowski (red.), Martyrologia policjantów województwa poznańskiego II RP, Szczytno 2010.
20.
Majer P., Ustawy polskiej policji (1791–2011). Źródła z komentarzem, Szczytno 2013.
21.
Rozporządzenie Rady Ministrów z 20 lipca 1949 w sprawie weryfikacji praw emerytalnych, Dz. U. z 1949 r., Nr 42, poz. 316.
22.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 marca 1954 r. w sprawie trybu postępowania przy weryfikacji praw emerytalnych, Dz. U. z 1954 r., Nr 12, poz. 42.
23.
Uchwała sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 lipca 2008 r. w sprawie uczczenia pamięci funkcjonariuszy Policji Państwowej II RP, MP 2008 r., Nr 56, poz. 503.
24.
Ustawa z 11 grudnia 1923 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszów państwowych i zawodowych wojskowych, Dz. U. z 1923 r., Nr 6, poz. 46.
25.
Ustawa z dnia 11 grudnia 1924 r. o przyznawaniu darów z łaski, Dz. U. z 1925 r., Nr 2, poz. 10.
26.
Ustawa z dnia 29 stycznia 1930 r. w sprawie zmiany ustawy z dnia 11 grudnia 1924 r. o przyznawaniu darów z łaski, Dz. U. z 1930 r., Nr 17, poz. 122.
27.
Ustawa z dnia 1 lipca 1949 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszów państwowych i zawodowych wojskowych, Dz. U. z 1949 r., Nr 42, poz. 304.
28.
Ustawa z dnia 1 lipca 1949 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszów państwowych i zawodowych wojskowych, Dz. U. z 1949 r., Nr 42 poz. 304.
29.
Ustawa z dnia 11 września 1956 r. o zmianie przepisów dekretu o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, Dz. U. z 1956 r., Nr 43, poz. 199.
30.
Zarządzenie nr. 88 Prezesa rady Ministrów z dnia 29 kwietnia 1952 r. w sprawie zakończenia działalności Komisji Rehabilitacyjnej dla osób, które były zatrudnione w czasie okupacji niemieckiej w policji państwowej (tzw. granatowej) i w straży więziennej, M. P. z 1952 r., A-38 557.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| ISSN: | 1640-8888 |
Czasopismo naukowe «Studia Politologiczne» uzyskało dofinansowanie z Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach programu „Rozwój Czasopism Naukowych” (projekt numer RCN/SN/0713/2021/1). Wysokość otrzymanego dofinansowania wynosi 79 607 zł. Celem projektu jest realizacja działań zmierzających do podniesienia poziomu praktyk wydawniczych i edytorskich, zwiększenia wpływu Czasopisma na rozwój nauki oraz dalszego zwiększania prestiżu Czasopisma w międzynarodowym obiegu naukowym. Okres realizacji projektu wynosi 24 miesiące.
© 2006-2024 Journal hosting platform by Bentus
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
