PL EN RU
O upolitycznieniu twórczości i dzieł twórczych. Modelowa analiza mechanizmu
 
Więcej
Ukryj
1
kierownik Zakładu Filozofii i Teorii Polityki w Instytucie Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego
 
 
Data publikacji: 17-12-2019
 
 
Studia Politologiczne 2018;50
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Upolitycznienie dzieł twórczych (dzieł sztuki, utworów muzycznych, dzieł literackich i naukowych) może być rozumiane wielorako. Po pierwsze, jako synonim politycznego charakteru dzieł, rezultat i przejaw intencji twórcy zaangażowanego politycznie. Po drugie, jako przypisanie dziełu – przez pewnych jego odbiorców wymowy politycznej i znaczenia politycznego. Po trzecie, jako instrumentalne wykorzystanie – przez określone siły polityczne – społecznej recepcji i społecznego rezonansu dzieła w grze politycznej, w kampaniach propagandowych, w oddziaływaniach indoktrynacyjnych. Po czwarte, jako uwikłanie dzieła (i twórcy) w podziały i konflikty polityczne, ze względu na okoliczności jego pojawienia się lub przypomnienia oraz związki osobiste twórcy z osobistościami, instytucjami lub środowiskami politycznymi. Pojęcie upolitycznienia często miewa wydźwięk pejoratywny – jako synonim ingerencji podmiotów polityki w twórczość artystyczną, naukową (z naruszeniem jej autonomii, wolności twórczej), przekreślenia kryteriów merytorycznych (estetycznych, artystycznych, metodologicznych) przez trywialne zaprogramowanie propagandowe, indoktrynacyjne lub pragmatyczne.
INFORMACJE O RECENZOWANIU
Sprawdzono w systemie antyplagiatowym
 
REFERENCJE (66)
1.
Ajdukiewicz K., Logika pragmatyczna, Warszawa 1974.
 
2.
Artwińska A., Poeta w służbie polityki. O Mickiewiczu w PRL i Goethem w NRD, Poznań 2009.
 
3.
Bodnar A., Decyzje polityczne. Elementy teorii, Warszawa 1985.
 
4.
Bubak G., Twórczość filmowa Istvána Szabó, Kraków 2003.
 
5.
Chmielewska K., Krawczyńska D., Wołowiec G. (red.), Literatura i socjalizm, Warszawa 2012.
 
6.
Combs J.E., Świat zabaw. Narodziny nowego wieku ludycznego, Warszawa 2011.
 
7.
Čapek K., Marsjasz, czyli na marginesie literatury, Kraków 1981.
 
8.
Cybulski M., ZSRR się śmieje. Filmy Leonida Gajdaja i radziecka kinematografia komediowa, Toruń 2013.
 
9.
Drewniak B., Teatr i film Trzeciej Rzeszy. W systemie hitlerowskiej propagandy, Gdańsk 2011.
 
10.
Elias N., Mozart. Portret geniusza, Warszawa 2011.
 
11.
Flig M., Mitotwórcza funkcja kina i literatury w kulturze stalinowskiej lat 30. XX wieku, Kraków 2014.
 
12.
Goćkowski J., Traktat o inżynierii polityki. Studium historycznej socjologii wiedzy o technologii społecznej, Pułtusk 2009.
 
13.
Golinowski J., Pierzchalski F. (red.), Symboliczność przestrzeni polityki. Między teorią a praktyką, Bydgoszcz 2011.
 
14.
Groys B., Stalin jako totalne dzieło sztuki, Warszawa 2010.
 
15.
Gutkowska B., Nęcka A. (red.), Literatura i polityka. Szkice o literaturze XX i XXI wieku, Katowice 2010.
 
16.
Gwizdalanka D., Muzyka i polityka, Kraków 1999.
 
17.
Hübner Z., Polityka i teatr, Kraków 1991.
 
18.
Jeziński M., Wojtkowski Ł. (red.), Sztuka i polityka. Muzyka popularna, Toruń 2012.
 
19.
Karwat M., Metodologiczne dylematy i pułapki pojęcia polityczności, „Politeja” 2015, nr 36.
 
20.
Karwat M. (red.), Paradoksy polityki, Warszawa 2007.
 
21.
Karwat M., Polityczność i upolitycznienie. Metodologiczne ramy analizy, „Studia Politologiczne” 2010, vol. 17.
 
22.
Karwat M., Kaczmarek B. (red.), Polityczność i polityka w refleksji teoriopolitycznej, „Studia Politologiczne” 2015, vol. 37.
 
23.
Karwat M., Polityka stronnicza, rzeczowa i metapolityka, „Studia Politologiczne” 2014, vol. 8.
 
24.
Karwat M., Uwikłanie jako korelat i koszt uczestnictwa, [w:] B. Kaczmarek (red.), Metafory polityki (4), Warszawa 2013.
 
25.
Kotarbiński T., Abecadło praktyczności, Warszawa 1972.
 
26.
Kowalowa B., Powieści polityczne Liona Feuchtwangera, Lublin 1986.
 
27.
Latkowska M., Günter Grass i polityka, Warszawa 2008.
 
28.
Leinwand A. J., Sztuka w służbie utopii. O funkcjach politycznych i propagandowych sztuk plastycznych w Rosji Radzieckiej lat 1917–1922, Warszawa 1998.
 
29.
„Literatura na świecie” 2006, nr 5–6 (418–419), Benn. Brecht.
 
30.
„Literatura na świecie” 1998, nr 10 (327), Gorki.
 
31.
Majewska E., Sztuka jako pozór? Cenzura i inne paradoksy upolitycznienia kultury, Kraków 2013.
 
32.
Maksimiuk A., Pazura St., Prohibita. Setka ksiąg zakazanych i pięćdziesiąt powodów ku temu, Warszawa 1993.
 
33.
Markiewicz H., Prace wybrane, tom IV, Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1996.
 
34.
Massaka I., Muzyka jako instrument wpływu politycznego, Łódź 2009.
 
35.
Meyer K., Dymitr Szostakowicz i jego czasy, Warszawa 1999.
 
36.
Minkner K., O filmach politycznych. Między polityką, politycznością i ideologią, Warszawa 2012.
 
37.
Misiak A., Kinematograf kontrolowany. Cenzura filmowa w kraju socjalistycznym i demokratycznym (PRL i USA). Analiza socjologiczna, Kraków 2006.
 
38.
Mościcki P., Polityka teatru. Eseje o sztuce angażującej, Warszawa 2008.
 
39.
Mouffe Ch., Polityczność, Warszawa 2008.
 
40.
Obarska M., MDM między utopią a codziennością, Warszawa 2010.
 
41.
Olejniczak J., Knapek R., Szumna M. (red.), Polityczność literaturoznawstwa. Gramatyka sprzeciwu, Katowice 2012.
 
42.
Ossowski St., Dzieła, t. IV, O nauce, Warszawa 1967.
 
43.
Ozimek M., Politolożka czyta Gramsciego: od hegemonii do polityczności, „Nowa Krytyka” 2016, nr 35.
 
44.
Paszylk B., Książki zakazane, Warszawa 2009;.
 
45.
„RES PUBLICA nowa”, nr 4/151, kwiecień 2001, 29 książek zbójeckich lat siedemdziesiątych.
 
46.
Pierzchalski F., Smyczyńska K., Szatlach M.E., Gębarowska K., Feminizm po polsku, Warszawa 2011.
 
47.
Pieter J., Krytyka dzieł twórczych, Katowice 1947.
 
48.
Pietruszewska-Kobiela G., Regiewicz A., Stachyra G., Żywiołek A., Polityczność mediów, Toruń 2015.
 
49.
Piotrowski P., Artysta między rewolucją i reakcją. Studium z zakresu etycznej historii sztuki awangardy rosyjskiej, Poznań 1993.
 
50.
Przastek D., Środowisko teatru w okresie stanu wojennego, Warszawa 2005.
 
51.
Przybylski T., Kurpiński, Warszawa 1980.
 
52.
Rancière J., Estetyka jako polityka, Warszawa 2007.
 
53.
Rancière J., Na brzegach politycznego, Kraków 2008.
 
54.
Rurawski J., Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Warszawa 1987.
 
55.
Shore M., Kawior i popiół. Życie i śmierć oczarowanych i rozczarowanych marksizmem, Warszawa 2008.
 
56.
Słapek D., Gladiatorzy i polityka. Igrzyska w okresie późnej republiki rzymskiej, Wrocław 1995.
 
57.
Sova D.B., 125 zakazanych filmów. Historia cenzury w kinie, Warszawa 2006.
 
58.
Spiro G., Szalbierz, Warszawa 1987.
 
59.
Szydłowski R., Brecht: opowieść biograficzna, Warszawa 1986.
 
60.
Trimborn J., Riefenstahl. Niemiecka kariera, Warszawa 2008.
 
61.
Trznadel J., Hańba domowa, Warszawa 1996.
 
62.
Turowski A., Sztuka, która wznieca niepokój, Warszawa 2012.
 
63.
Urban U., Władza ludowa a literaci: polityka władz wobec środowiska Związku Zawodowego Literatów Polskich 1947–1950, Warszawa 2006.
 
64.
Wasilewski A., Oszołomstwo i realizm, Warszawa 1995.
 
65.
Wojnicka J., Dzieci XX Zjazdu. Film w kulturze sowieckiej lat 1956–1968, Kraków 2012.
 
66.
Zieleniewski J., Organizacja zespołów ludzkich. Wstęp do teorii organizacji i kierowania, Warszawa 1976.
 
ISSN:1640-8888
Journals System - logo
Scroll to top