W prezentowanym artykule przeanalizowano przebieg i efekty walki o wolny dostęp do informacji i komunikowanie się w Internecie. Walka o wpływy rozgrywa się pomiędzy obywatelami, organizacjami trzeciego sektora, i ruchami społecznymi – z jednej strony, a państwami – z drugiej. W pierwszej części tekstu oceniono, w jakim stopniu, w jakich formach i wskutek działań jakich podmiotów podstawowa demokratyczna wartość – wolność słowa – podlega w Internecie ograniczeniom. Druga część artykułu zawiera analizę metod służących użytkownikom Internetu do stawiania oporu ograniczaniu wolności słowa. Przeprowadzona analiza wykazała, że rywalizacja pomiędzy tymi dwoma rodzajami podmiotów ma charakter dynamiczny i ewolucyjny. Rola inicjatorów działań przypada głównie państwom, z kolei obywatele na ogół jedynie reagują na wprowadzane ograniczenia. Obydwie strony podejmują przede wszystkim działania o charakterze technicznym: instytucje państwa wdrażają rozwiązania umożliwiające filtrowanie i blokowanie treści, a obywatele konstruują oprogramowanie pozwalające bezpiecznie wykorzystywać informacje niedostępne wskutek zabiegów cenzorskich. Państwa ponadto posiłkują się w ograniczaniu wolności słowa rozwiązaniami legislacyjnymi, takimi jak cenzura prewencyjna oraz inne pośrednie i bezpośrednie formy nacisku lub ograniczeń. Obywatele, broniąc się przed cenzurą, podejmują działalność o charakterze edukacyjnym, która realizowana jest zwykle przez organizacje pozarządowe.